Data is belangrijk om toekomstige woningen van de juiste 30-jarige energie garantie te voorzien. Data van de monitoring is ook heel belangrijk om achteraf te kunnen meten of alle zaken wel of niet naar behoren werkt. Geeft de verwarming wel de juiste temperatuur, is de ventilatie wel goed ingeregeld en eentje die ook wel eens hoor staat het raam in de winter open? Die laatste vind ik wel heel erg bemoeiziek, die gebruiken we dan ook niet.  In China Gaobeidian staat het op het raam: Lente en herfst is het fijn om het raam open te doen, maar als de temperaturen serieus worden in de winter en zomer dan gelieve het raam dicht te houden.

Wat je nu meten? Daar is gelukkig vanuit de stroomversnelling een protocol voor gemaakt:

  • Totale jaarlijkse duurzame opwekking elektrische energie
  • Netto jaarlijkse ruimteverwarmingsvraag
  • Netto jaarlijkse warm tapwater warmtevraag
  • Elektriciteitsgebruik warmteopwekker
  • Elektriciteitsgebruik hulpsystemen (ventilatiesysteem)
  • Elektriciteitsgebruik hulpsystemen (overig)
  • Huishoudelijk verbruik bewoners
  • Totale jaarlijkse energievraag

Maar ook:

  • Temperatuur woonkamer
  • Vochtigheid
  • CO2 gehalte
  • VOC is aan te bevelen

In China vinden ze ook het fijnstof belangrijk, gelukkig wordt dat hier ook onderkent. Want tijdens het koken loopt het fijnstof in huis zeker snel omhoog.

Over het geheel is het gebruik van de woning goed weer te geven in ruimteverwarmingsvraag in kWh/m2y. Gebruik je 800 m3 gas en is het oppervlak 100 m2 verwarmt vloeroppervlak dan is de warmtevraag 80 kWh/m2y. Dit is een mooie indicator voor en na de renovatie.

Als je de data van een aantal woningen of appartementen bij elkaar zet zie je bovenstaande normaalverdeling zoals die ook op de website van het passivhaus in Duitsland terug te vinden is.

De laagste verbruik eerst en het hoogste verbruik als laatste. In deze normaalverdeling is goed te zien dat er een aantal uitschieters zijn. Dat vinden we ook in onze eigen data terug. Is dit te voorkomen? Soms wel maar vaak ook niet. Iedereen zegt: “Ja dat is bewoners gedrag”. Nou nee niet altijd het kan ook zijn dat je tussen een aantal appartementen zit waarbij de bewoners vaak niet thuis zijn, of andersom jij wilt het 22 gr hebben terwijl je buurman 18,5 gr al voldoende vindt. Op te lossen? Soms met een energiecoach maar meestal niet omdat je buurman geen aanstalten maakt om zijn huis meer te verwarmen.

We hebben nu al vele woningen de data verzameld en zien dat onze nZEB-tool berekeningen na opschonen van de uitschieters gelijk is aan de normaalverdelingsgemiddelde. Als onze berekeningen tussen de 10 en 20 kWh/m2y zit dan kunnen we stellen dat de laagste in de buurt van de helft zit en de “gewone” hoogste 2 keer het verbruik heeft. Uitschieters daarentegen zijn soms wel 3 of 4 keer het berekende waarde. Als we een 30 jarige energiegarantie geven kunnen we dus stellen: de berekende waarde x 2 en de bewoners hoger dan 2 x de waarde (dit is nooit meer dan 10%) uitsluiten. Dat ziet er dan zo uit: 12,5 kWh/m2y berekend = 25 kWh/m2y voor alle bewoners minus 10%. Deze garantie is goed te geven en dekt de lading net als mijn garantie op mijn auto en de hoog voltage accu die erin zit. Er zijn nu eenmaal restricties die een garantie betaalbaar maken.

Toch zie ik vaak, vooral bij uitvoering van de Energie Prestatie Vergoeding (EPV), dat alle 100% van de woningen aan de EPV moet voldoen. Of dat het project mislukt is omdat niet iedereen de betaalbaarheid haalt. Als je met deze “redelijk beperkte” garantie rekening houdt bij de uitwerking is de betaalbaarheid groter en realistischer dan als je de 100% wilt halen wat expliciet inhoudt dat vermogen groter moet worden, dat de berekende waarde eerst x 2 moet als gemiddelde en dat de betaalbaarheid uitgerekend moet worden door nogmaals x 2 te doen. Projecten waar het eerlijke verhaal wordt verteld bijvoorbeeld bij VvE’s met blokverwarming herkennen ze dit fenomeen al vooraf en is de verwachting prima. Ook NOM renovaties met dezelfde data structuur en hetzelfde concept is bij de ene woningbouwvereniging altijd onenigheid terwijl de nadere vereniging het prima vindt. Wethouders, en beleidsmedewerkers, die alleen afgaan op wat ze horen en zonder onderbouwing al bij voorbaat roepen dat het project mislukt is remmen de transitie. Jammer…